-page-001.jpg)
Βρέθηκα πάνω στα όρη στα ψηλά βουνά της Οαχάκα που δεν είναι και τόσο τουριστικά, παρά μόνο για όσους αγαπούν τη φύση και για όσους θέλουν να κάνουν μία στάση στην εξάωρη σχεδόν όλο στροφές διαδρομή προς τις παραλίες του Ειρηνικού. Δύσκολος ο δρόμος μέχρι τον ωκεανό. Είτε επιλέξεις την εθνική οδό που είναι περίπου 8 ώρες από την πόλη της Οαχάκα είτε τα βουνά που είναι έξι ώρες, τις στροφές δεν τις αποφεύγεις, απλώς στην εθνική οδό δεν διαρκούν έξι ώρες. Εμείς προβλήματα με τις στροφές δεν έχουμε - ναυτίες και τα σχετικά -, αλλά την πρώτη φορά πήραμε έναν ακόμα πιο δύσβατο δρόμο προς Mazunte και στο τέλος της διαδρομής νιώθαμε σαν τον Γέρο και τη Θάλασσα. Έτσι, τη δεύτερη φορά που πατήσαμε το πόδι μας στην Οαχάκα, αποφασίσαμε να κάνουμε μια μονοήμερη στάση σε κάποιο ορεινό χωριό για να πάρουμε μια ανάσα.
Στο κατέβα κάναμε στάση στο San Mateo Rio Hondo που μας το συνέστησε ένας φίλος ως το πιο αγαπημένο του μέρος. Πραγματικά, ποτέ δεν κατάλαβα το γιατί... Δεν μου άρεσε καθόλου κι απορώ τι στο καλό του άρεσε. Είχε μερικά καταλύμματα μέσα στη φύση και μέσα στο χωριό, περιπατητικές διαδρομές, λίγα μέρη για φαγητό, αλλά το πρώτο που σκέφτηκα ήταν ότι η περιοχή μου στο βουνό Πάικο έχει απείρως περισσότερα κάλλη να επιδείξει. Να είμαι στο Μεξικό, στην άλλη μεριά του κόσμου, και να βλέπω μέρη συγκρίσιμα ή λιγότερο όμορφα από το Πάικο, ε όχι, δεν το δέχομαι. Αλλά αυτό που μου άφησε μια γλυκιά γεύση ήταν που ένιωθα σαν να έκανα μια μεγάλη βουτιά στο παρελθόν. Τρώγαμε και πίναμε από τσουκάλια που έβραζαν πάνω σε αυτοσχέδιες φωτιές.
Εκεί, μας είπαν ότι υπάρχει και ένας Ισπανός που φτιάχνει χειροποίητο jamón serrano και το προμηθεύει στα καλύτερα εστιατόρια της Πόλης του Μεξικού. Πρόκειται για το παραδοσιακό ισπανικό αλλαντικό που θυμίζει πολύ το ιταλικό προσούτο. Λέμε λοιπόν κι εμείς: δεν πάμε να δούμε τι γίνεται μήπως και αγοράσουμε απευθείας από τον παραγωγό; Αφού χαθήκαμε μέσα στους χωματόδρομους του χωριού και κάναμε για καμιά ώρα άσκοπες αναβάσεις και καταβάσεις, φτάσαμε σε ένα από το πιο... βρόμικα μέρη που έχω δει σε ολόκληρη τη ζωή μου! Σκουπίδια παντού στο έδαφος, πιάτα-ποτήρια λερωμένα, φαγητά μισοφαγωμένα, ξεχασμένα στο νεροχύτη, τζάμια άπλυτα και στο ταβάνι κρεμασμένα τα αλλαντικά. Δοκιμάσαμε αυτό το περιβόητο jamón serranο, ωραίο ήταν, αλλά 400 πέσος (κάπου 18 ευρώ) για 100 γραμμάρια σε ένα χωριό στη μέση του πουθενά και με τόση βρόμα στο μαγαζί γύρω τριγύρω, όχι, δεν τα άξιζε τα λεφτά του. Σόρυ. Αυτόματα ήρθε στο μυαλό μου η σκέψη αχ τι τρώμε στα εστιατόρια που δεν έχουμε ιδέα πώς παράγεται και πώς καταφτάνει στο πιάτο μας. Και όχι μόνο στα εστιατόρια... Και στο σπίτι μας.
Στην επιστροφή από τις παραλίες του Ειρηνικού, κάναμε τη μονοήμερη στάση μας στο San José del Pacífico, αλλά αυτή τη φορά δεν μείναμε μέσα στο χωριό, μείναμε έξω στη φύση, σε κάτι cabañas στη μέση του πουθενά, σαν να κρεμόμασταν από τον ουρανό. Ήταν ένα μέρος με ομίχλη πυκνή σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, γινόμασταν ένα με τα σύννεφα. Όπως καταλάβατε ίσως, εκεί μου άρεσε πολύ.
Δίπλα λοιπόν στο κατάλυμμά μας υπήρχε ένα φτωχικό εστιατόριο με όμορφη θέα, όταν μας επέτρεπε η ομίχλη να την απολαύσουμε, που - εκτός από φαγητό - προσέφερε και την εμπειρία του #temazcal. Ο ιδιοκτήτης του λέγεται Layo, όνομα ελληνικό από το Λάιος, και δουλεύει το εστιατόριο με τη γυναίκα του. Εκεί την αράξαμε τα δύο βράδια που μείναμε στην περιοχή, εκεί ήπια μεσκάλ με γεύση κάνναβης, εκεί έφαγα πεντανόστιμη μανιταρόσουπα με σάλτσα ντομάτας και την πατροπαράδοτη #tlayuda της Οαχάκα, εκεί γνωρίσαμε και τι πάει να πει αυτό το τεμασκάλ.
Τι είναι το temazcal; Πολύ απλά είναι η προϊσπανική σάουνα ή το μεξικάνικο χαμάμ, μια εμπειρία πνευματική/θεραπευτική και πολύ ιδιαίτερη με πέτρες του βουνού, φωτιά, βότανα, υδρατμούς, ζέστη, ιδρώτα και απόλυτο σκοτάδι. Επαναλαμβάνω: απόλυτο σκοτάδι. Δεν είναι για κλειστοφοβικούς και για όσους φοβούνται το σκοτάδι. Συνήθως μπαίνουν μέσα 5-6 άτομα, αλλά εμείς πληρώσαμε το κάτι παραπάνω για να το ζήσουμε μόνοι μας λόγω πανδημίας. Για την ακρίβεια, 300 πέσος ήταν το άτομο σε γκρουπ, 400 αν το κάναμε ιδιωτικά. Η διαφορά ήταν μόλις 100 πέσος και προτιμήσαμε να μπούμε μέσα τα δυο μας με τον σύζυγο, μια επιλογή που έγινε για λόγους υγείας, αλλά τελικά αποδείχτηκε η πιο σωστή και για λόγους πνευματικούς, καθώς όσοι φίλοι-γνωστοί το είχαν ζήσει πριν από μας, μάς είχαν προειδοποιήσει πως ενδεχομένως να υπάρχουν άτομα στο γκρουπ που δεν κλείνουν το στόμα τους. Αδύνατο να αφοσιωθείς στο σκοτεινό κόσμο των αισθήσεων που προσφέρει το τεμασκάλ, αν δεν υπάρχει απόλυτη σιωπή.
Ήμουν αρκετά νευρική πριν την όλη φάση. Ο φόβος του αγνώστου...
Ας τα πάρω όμως τα πράγματα από την αρχή. Το τεμασκάλ προέρχεται από τη λέξη τεμασκάλι της γλώσσας #náhuatl και σημαίνει το σπίτι του λουτρού. Έχει κατά κύριο λόγο σχήμα κυκλικό, για να θυμίζει τη γυναικεία μήτρα όπου δημιουργείται και αναπτύσσεται η ζωή. Στο κέντρο του βρίσκεται μία τρύπα με βότανα, κυρίως ευκάλυπτο και φλησκούνι, όπου ο πνευματικός οδηγός του τεμασκάλ θα βάλει τις καιόμενες πέτρες - ποτισμένες και αυτές με τα βότανα της περιοχής - για να αυξήσει τη θερμοκρασία της μήτρας και να παράξει πυρετό με φυσικό τρόπο.
Η πνευματική αυτή διαδρομή περιλαμβάνει 4 πόρτες που αντιπροσωπεύουν τα 4 στοιχεία της Φύσης:
-Τη Γη, το σώμα μας, τη φυσική, υλική μας υπόσταση.
-Το Νερό, τη ζωή, το αίμα μας, τον συναισθηματικό μας κόσμο.
-Τον Αέρα, την ανάσα μας, τον νοητικό μας κόσμο.
-Τη Φωτιά, τη μεταμόρφωση, την αναγέννηση, το πνεύμα μας.
Οι πόρτες αυτές δεν έχουν μόνο συμβολική/θεραπευτική σημασία, αλλά είναι κι ένας πρακτικός οδηγός, καθώς κάθε 15, 20, 30 λεπτά, ανάλογα με την περίπτωση, ανοίγει η πόρτα της μήτρας και εισέρχεται ο εκάστοτε Λάιος που μεταφέρει επιπλέον καιόμενες πέτρες με σκοπό να αυξηθεί διαδοχικά η θερμοκρασία του τεμασκάλ. Όταν εισήλθαμε εμείς στον μαγικό του κόσμο, ο Λάιος ψιθύρισε μια ευχή για τον καθένα μας και σε κάθε πόρτα μάς ζητούσε να «καλωσορίσουμε τις γιαγιάδες», αναφερόμενος στις πέτρες που φέρουν τη φωτιά.
"Bienvenidas abuelitas!"
Καθίσαμε πάνω σε άχυρα και δίπλα μας είχαμε έναν κουβά με νερό και ένα μπουκέτο από φύλλα aguacatillo, ένα φυτό της Οαχάκα που μοιάζει πολύ με τη δική μας δάφνη. Με το μπουκέτο αυτό ραντίζαμε τις πέτρες στο απόλυτο σκοτάδι και δημιουργούσαμε τους ατμούς που έβγαζαν από τους πόρους του σώματός μας κάθε τοξίνη από την καθημερινότητα, την Πόλη του Μεξικού, το στρες, το κακό φαγητό που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, τις αρνητικές μας σκέψεις. Παραμείναμε με τον άντρα μου στη σιωπή για περίπου μιάμιση ώρα, ο καθένας απορροφημένος στον εσωτερικό του κόσμο και σε ένα ταξίδι στα κατάβαθα του είναι μας, ενώ επανερχόμασταν στην πραγματικότητα μόνο όταν ο Λάιος άνοιγε την πόρτα με τις νέες πέτρες στο φτυάρι του.
"Bienvenidas abuelitas!"
Η τέταρτη και τελευταία πόρτα είναι το κρύο νερό με το οποίο σε ραντίζει ο οδηγός ώστε να κλείσουν οι πόροι και να βγεις ανανεωμένος και πάλι στο φυσικό σου περιβάλλον. Ήμουν τόσο χαλαρή και ένιωσα τέτοια απελευθέρωση από το κρύο νερό, που με έπιασε νευρικό γέλιο. Βγήκε από μέσα μου ορμητικό και χειμαρρώδες, μάλλον το είχα μεγάλη ανάγκη. Και κάπου εκεί θυμήθηκα ότι το γέλιο είναι μεταδοτικό, γιατί και ο Πάτρικ και ο Λάιος ξέσπασαν επίσης σε γέλια ασυγκράτητα όσο κρατούσε το ράντισμα με το παγωμένο νερό στα πυρετώδη από το τεμασκάλ κορμιά μας. Στο τέλος, μας πρόσφερε ένα ζεστό τσάι από poleo, το δικό μας φλησκούνι δηλαδή, για ενυδάτωση και έξτρα χαλάρωση, το οποίο απολαύσαμε με την ομίχλη που είχε ήδη πυκνώσει την περιοχή.
Δεν είμαι άνθρωπος που αρέσκεται σε διαλογισμούς, γιόγκα μπορώ να κάνω μόνο με τη φίλη μου την Κατερίνα από τη Γουμένισσα, οι ενεργειακές θεραπείες που ακούω κατά καιρούς μου προκαλούν αμηχανία και τη σάουνα την αντέχω μόνο όταν έχω παρέα. Το τεμασκάλ με ενθουσίασε, γιατί ένιωσα ότι γίνομαι ένα με τη γη. Σκεφτόμουν πόσο χαίρομαι που υπάρχουν χώρες όπως το Μεξικό, οι οποίες σου δίνουν την ευκαιρία να ζήσεις εμπειρίες που στον δυτικό κόσμο αποτελούν απώτερο παρελθόν, σχεδόν πια ξεχασμένο.
Ρώτησα τον Λάιο αν κάνει και ο ίδιος τεμασκάλ με την οικογένειά του και μου απάντησε: «Ναι, σχεδόν κάθε βδομάδα ή πιο συχνά όταν νιώθω κάποιον πόνο στο σώμα μου. Και στα παιδιά μου αρέσει πολύ. Κάθε Σαββατοκύριακο ανάβουμε τη φωτιά, ζεσταίνουμε τις πέτρες, βράζουμε το νερό με τα βότανα στο τσουκάλι και μπαίνουμε στο τεμασκάλ οικογενειακώς».
Πιάσαμε και την κουβέντα σχετικά με τα μανιτάρια που ακραία ίσως να τα χαρακτήριζα το LSD που σου παρέχει η Φύση, ένα φυσικό ναρκωτικό που προκαλεί παραισθήσεις και αποτελεί για αρκετούς οδηγούς μέρος της πνευματικής εμπειρίας του τεμασκάλ. Εμείς δεν θέλαμε να το ζήσουμε, δεν μου αρέσει καθόλου η ιδέα των παραισθησιογόνων, ακόμα και αν προέρχονται από τη Φύση, ωστόσο ο Λάιος μάς είπε ότι είναι ένα απόλυτα νόμιμο ναρκωτικό, η θεραπευτική χρήση του καλό είναι να γίνεται όταν βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον όπου νιώθεις ασφαλής, με παρέα και με καλή ψυχολογία. Εμείς προτιμήσαμε το τσαγάκι από φλησκούνι.
Την επόμενη μέρα, μας βρήκε μία ανεμοθύελλα που έκανε τα σωθικά μας να αναστατώνονται, ο αέρας ούρλιαζε μέσα στα αυτιά μας και έκανε κρύο τσουχτερό. Μαζέψαμε τα μπογαλάκια μας και φύγαμε γεμάτοι, ήρεμοι, ίσως ευτυχισμένοι, για να συνεχίσουμε το ταξίδι μας προς την Πόλη της Οαχάκα, προς την Πόλη του Μεξικού, προς την καθημερινότητα.
