Είναι το Μεξικό όντως επικίνδυνο;

Υπερβολές. Εξαρτάται. Και ναι και όχι. Όλες πιθανές απαντήσεις στο ερώτημα. Εγώ θεωρώ βάσει της εμπειρίας μου τα τελευταία 4 χρόνια που μένω εδώ ότι αν ακολουθείς τους "άγραφους" κανόνες της τοπικής κοινωνίας δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα.

Ο πρώτος και βασικός κανόνας είναι να μην οδηγείς το βράδυ. Με το που πέφτει ο ήλιος καλό είναι να έχεις μπει στην πόλη όπου βρίσκεται ο προορισμός σου.

Δεύτερος βασικός κανόνας: πάντα από κεντρικούς αυτοκινητόδρομους και ας πληρώνεις ένα σωρό λεφτά στα διόδια, γιατί ναι, έχει διόδια το Μεξικό και είναι τσουχτερά. Καλύτερα να πληρώσεις μερικά πέσος παραπάνω και να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο από το να φοβάσαι ότι θα σε βρουν οι ντόπιοι εγκληματίες και θα ξαφρίσουν το πορτοφόλι σου υπό την απειλή όπλου.

Τρίτος κανόνας: δεν ντύνεσαι με την τουαλέτα σου ή με το κουστούμι, δεν φοράς κοσμήματα ούτε βγάζεις το κινητό σου ή τη φωτογραφική μηχανή σε αγορές και σε περιοχές όπου βλέπεις ότι δεν είναι τουριστικές. Όταν δεν έχει ξένους, όταν έχει κυρίως απλό ή φτωχό κόσμο όπου κανείς δεν χρησιμοποιεί κινητό, καλό είναι να πας με τα νερά τους. Με άλλα λόγια, βλέπεις και κρίνεις από τη γενική ατμόσφαιρα. Και ρωτάς. Τον ρεσεψιονίστ του ξενοδοχείου σου, τους ντόπιους, κάποιον φίλο σου που μένει χρόνια στην περιοχή και σε κατατοπίζουν. Δεν κάνεις ποτέ του κεφαλιού σου. Χάρη στο ίντερνετ πλέον μπορείς να δεις κριτικές για όλα: για τουρς, περιοχές, εστιατόρια, καφετέριες, μπαίνεις, βλέπεις, κρίνεις και ρωτώντας πας στην πόλη.

Τέταρτος κανόνας για να αποφύγεις γαστρεντερικές διαταραχές που θα χαλάσουν τις διακοπές σου: δεν πίνεις ΠΟΤΕ νερό από τη βρύση και αποφεύγεις όσο γίνεται για τις λίγες μέρες που θα έρθεις αφεψήματα με παγάκια. Δεν τρως επουδενί ωμά λαχανικά γιατί δεν ξέρεις πώς τα έχουν πλύνει. Αν αγοράσεις φρούτα και λαχανικά από το σούπερ μάρκετ ή από κανένα μπακάλικο καλό είναι να τα πλένεις καλά και να τα λούζεις στο ξύδι που είναι φυσικό απολυμαντικό. Όλοι οι Μεξικανοί φίλοι μας και εμείς φυσικά, ακόμα και σήμερα που το στομάχι μας έχει συνηθίσει τα μεξικάνικα βακτήρια, πάντα πλένουμε και απολυμαίνουμε τα φρούτα και τα λαχανικά με ξύδι. Πότε φαγητό από τον δρόμο στην Πόλη του Μεξικού όσο φτηνό κι αν είναι, όσο νόστιμο κι αν φαίνεται. Ο χρυσός κανόνας είναι "ένας μήνας". Μετά τον πρώτο μήνα το ευρωπαϊκό σου στομάχι μπορεί να καλοδεχτεί φαγητό από τους δρόμους του Μεξικού. Μια φορά το εξάμηνο εγώ πάντως μια εμπειρία που εγκυμονεί κινδύνους για το γαστρεντερικό μου σύστημα θα τη ζήσω. Είναι μέρος της μεξικάνικης εμπειρίας. Συχνό το φαινόμενο. Απλώς όταν έχεις λίγες μέρες στη χώρα σε πιάνει το παράπονο αν πρέπει να τρέχεις τρεις την ώρα στην τουαλέτα και αντί να βγεις έξω να χαρείς την κουλτούρα, κάθεσαι μέσα στους τέσσερις τοίχους και κοιτάς το ταβάνι. Και επειδή με ρωτούν συχνά τι να κάνουν με το πλύσιμο των δοντιών, η δική μου σύσταση είναι να τα πλένετε κανονικά με νερό της βρύσης. Είναι πολύ μικρή η ποσότητα που εισέρχεται στο στομάχι και μια πολύ καλή ευκαιρία να συνηθίσεις με απλό τρόπο τα μεξικάνικα βακτήρια.

Ο πέμπτος κανόνας αφορά στο γυναικείο φύλο. Το πιο ασφαλές μεταφορικό μέσο είναι το Uber, εφαρμογή στο κινητό, πληρώνεις με κάρτα, δεν βγάζεις μετρητά, οι οδηγοί έχουν κριτικές, βλέπεις τη διαδρομή όσο είσαι μέσα στο ΙΧ, το χρησιμοποιώ όλα τα χρόνια και είμαι πολύ ευχαριστημένη. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το μετρό που κοστίζει μόλις 5 πέσος, για να κάνεις βόλτες στην πόλη, αλλά καλό είναι να μπαίνεις στο τελευταίο βαγόνι που είναι αποκλειστικά για γυναίκες. Το τρίτο ασφαλές μέσο που προτείνω για την Πόλη του Μεξικού είναι το Metrobus, ένα κόκκινο λεωφορείο που διασχίζει τις μεγάλες λεωφόρους, είναι οικονομικό, αν και σε ώρες αιχμής γίνεσαι σαρδέλα. Έχω φίλες και γνωστές που χρησιμοποιούν ταξί με το χαρακτηριστικό ροζ χρώμα και τα μικρά πράσινα λεωφορεία "του θανάτου" όπως τα λέω εγώ, αλλά σε έναν επισκέπτη δεν θα τα συνιστούσα. Προσωπικά, θα πάρω τα κίτρινα ταξί από το αεροδρόμιο που είναι ασφαλή και διαπιστευμένα, θα πάρω ροζ ταξί στην πόλη Guanajuato όσο διαρκεί το Φεστιβάλ Cervantino, επειδή έχει ένα σωρό κόσμο και προσέχουν τους τουρίστες σαν τα μάτια τους, αλλά ροζ ταξί και λεωφορεία του θανάτου στην Πόλη του Μεξικού, όχι. Με τα ροζ ταξί έχουν αναφερθεί απαγωγές, κλοπές, δολοφονίες, βιασμοί, δεν μπορείς να ελέγξεις τίποτα, πληρώνεις με μετρητά, δεν βλέπεις τη διαδρομή πουθενά, δεν ξέρεις πού σε πάει, δεν θα έμπαινα και να με πλήρωναν. Τα λεωφορεία του θανάτου δεν έχουν πόρτες, και να έχουν δεν κλείνουν, σταματούν όπου βρουν, δεν προσέχουν πεζούς και ποδήλατα, το βράδυ δεν έχουν φώτα, του θανάτου.

Ακραία περιστατικά στα τόσα χρόνια που μένουμε εδώ δεν έχουμε ζήσει φτου φτου φτου να μην το ματιάξω. Και όσοι γνωστοί και φίλοι μου έρχονται μου λένε ότι ποτέ δεν ένιωσαν κίνδυνο όσο καιρό έτυχε να κάνουν τις διακοπές τους εδώ. Πήγαμε στη Βερακρούζ το περασμένο Πάσχα που από όλες τις πρεσβείες συνιστάται να την αποφεύγεις και περάσαμε υπέροχα. Οι Μεξικανοί φίλοι μας πηγαίνουν για τη θάλασσα, για τον καφέ, για το φαγητό και για τις πυραμίδες και μας έλεγαν ότι δεν καταλαβαίνουν τον λόγο που οι gringos δεν την προτιμούν.

Πηγαμε Sinaloa τον περασμένο Γενάρη που είναι από τις πιο επικίνδυνες πολιτείες λόγω των καρτέλ ναρκωτικών και φάγαμε τα καλύτερα θαλασσινά του Μεξικού. Έτυχε μάλιστα να κλείσουμε εισιτήρια και ξενοδοχεία μια μέρα μετά τη σύλληψη του γιου του el Chapo που έγιναν επεισόδια ακόμα και στα πιο τουριστικά μέρη, έκλεισαν δρόμοι και όλη η πολιτεία ήταν σε συναγερμό. Όταν πήρα τηλέφωνο να ρωτήσω αν πρέπει να πιστέψουμε τα media και να ακυρώσουμε, μου είπαν ότι όλα είναι ήσυχα και να μην πιστεύω τις υπερβολές των δημοσιογράφων. Μίλησα και με φίλους που είναι από Sinaloa και μου είπαν τα ίδια ακριβώς. Πήγαμε, είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια και όλα ήταν όμορφα και ήσυχα, όσο ήσυχο μπορεί να είναι το Μεξικό με τις δυνατές μουσικές και τα θορυβώδη τροχοφόρα.

Κάναμε road trip στην Chiapas πριν από τρία χρόνια που όσο τουριστική πολιτεία κι αν είναι πάντα εγκυμονεί κινδύνους, γιατί έχει εκεί τους Zapatistas που βλέπουν τους τουρίστες σαν κινούμενα δολάρια και πιστεύουν ότι όλος ο κόσμος τους χρωστάει. Όταν εισέρχεσαι στην περιοχή τους θεωρούν ότι πρέπει να τους δώσεις λεφτά. Βάζουν λοιπόν αγόρια και νεαρούς να κλείνουν επαρχιακούς δρόμους με ένα σχοινί. Κάποιοι επαρχιακοί δρόμοι οδηγούν σε αρχαιολογικούς χώρους και δεν μπορείς να τους αποφύγεις. Οι τουρίστες σταματούν και δίνουν λεφτά. Πόσα λεφτά; Εξαρτάται. 20, 30, 50 πέσος; Εμείς δεν σταματούσαμε. Συνεχίζαμε με το αμάξι και τα παιδιά κατέβαζαν το σχοινί για να μην τα παρασύρουμε. Ό,τι κάνουν και οι ντόπιοι. Δεν σταματούν. Απλώς σκέφτομαι, και αν τα παιδιά αυτά έχουν πιστόλι και θέλουν να το χρησιμοποιήσουν; Ποιος θα τους εμποδίσει να το κάνουν; Έχω δει ρεπορτάζ με παιδιά στην πολιτεία Guerrero που μαθαίνουν να πυροβολούν από τα 7 τους χρόνια για να προστατεύσουν τις οικογένειες από τα καρτέλ ναρκωτικών. Γιατί ένα αγόρι στην Chiapas που σηκώνει το σχοινί να μη σηκώσει και όπλο; Δεν ξέρω. Απλές σκέψεις. Η δική μου πρόταση είναι αν πάτε Chiapas να μείνετε San Cristóbal de las Casas ή Palenque και από εκεί να κάνετε μονοήμερες εκδρομές με οργανωμένα τουρς. Εμείς που κάναμε το road trip μένουμε Μεξικό, ήμασταν καλά οργανωμένοι, μιλάμε τη γλώσσα και όσο κι αν πήγε κάποιες φορές η ψυχή μας στην Κουλούρη περάσαμε φανταστικά και ζήσαμε ένα ταξίδι αξέχαστο. Τα τελευταία βέβαια νέα για την Chiapas λένε ότι γίνεται πόλεμος μεταξύ των καρτέλ της Sinaloa και της Jalisco Nueva Generación για τον έλεγχο της διακίνησης των ναρκωτικών γύρω από τη ζούγκλα της Lacandona και ακυρώνονται ταξίδια προς το παρόν και προς το εγγύς μέλλον.

Πήγαμε και στο Acapulco που είναι στην πολιτεία Guerrero, γιατί ήθελα να δω πώς είναι πια αυτό το Acapulco. Δεν έχει σε καμία περίπτωση την αίγλη του παρελθόντος και πλέον μετά το πέρασμα του τυφώνα τον περασμένο Οκτώβριο, θα αργήσει να σηκώσει κεφάλι. Είχα ακούσει πολλές αρνητικές εμπειρίες από gringos στην κεντρική παραλία, όπως το ότι χρεώνουν ό,τι θέλουν στους λευκούς, ότι κυκλοφορούν πιστολέρος, ότι έχει πολλές μικροκλοπές, ότι γίνονται αγοραπωλησίες ναρκωτικών σε κοινή θέα κλπ. Εγώ τέτοια πράγματα δεν είδα. Πήγα την περίοδο της πανδημίας, ίσως για αυτό, ίσως να ήταν όλα υπερβολές. Πάντως γενικά, οι κάτοικοι της Πόλης του Μεξικού επέλεγαν το Ακαπούλκο για ένα ΠΣΚ απόδρασης από την πρωτεύουσα, γιατί είναι μόλις 4,5 ώρες με το αμάξι. Όταν ήταν να ταξιδέψουμε εμείς, είχα διαβάσει ότι κάποια μεσημέρια μπλόκαραν τους δρόμους σε τουρίστες και είχαμε αποφύγει να οδηγήσουμε τις συγκεκριμένες ώρες. Στην επιστροφή όμως, τα διόδια στην έξοδο του Ακαπούλκο είχαν καταληφθεί από κουκουλοφόρους που αργότερα μάθαμε ότι ήταν τσιράκια των καρτέλ ναρκωτικών που αποσπούσαν λεφτά από τους διερχόμενους. Μέσα στις καμπίνες των διοδίων είχε τους υπαλλήλους που ήταν ακινητοποιημένοι από κουκουλοφόρους με ένα μαχαίρι στο λαιμό. "Esta presa la caseta, cien pesos", "Είναι κατηλειμμένη η καμπίνα, εκατό πέσος", έλεγαν σε κάθε οδηγό που περνούσε. Και έδινες εκατό πέσος χωρίς να σε πειράξουν. Η αστυνομία άφαντη. Παρεμπιπτόντως, στην Guerrero έχει το μαγικό χωριό Taxco που αν έχετε αρκετές μέρες στην Πόλη του Μεξικού, θα σας πρότεινα να το επισκεφτείτε. Πανέμορφο. Είναι 2,5 ώρες με το αμάξι, η διαδρομή ασφαλέστατη και δεν έχει καμία σχέση με την παραλία του Ακαπούλκο, είναι στα βουνά.

Πήγαμε και στο Michoacán κατά τη διάρκεια της Μέρας των Νεκρών, που θεωρείται η πιο επικίνδυνη πολιτεία του Μεξικού λόγω των καρτέλ του αβοκάντο και του εμπορίου όπλων που ταλαιπωρεί την περιοχή. Ακούσαμε τρομακτικές ιστορίες με οδηγούς που τους κλέβουν και τους παρατούν χωρίς ρούχα μες στη μέση του δρόμου, αλλά όλοι οι τουριστικοί οδηγοί συνιστούν να ταξιδεύεις για Michoacán σε περιόδους τουριστικής έξαρσης όπως τη Μέρα των Νεκρών και τα Χριστούγεννα που έχει πολλά αυτοκίνητα, πολύ τουρισμό και δεν σε ενοχλεί κανείς.

Πηγαίνουμε τακτικά και στο Central de Abastos, μια από τις μεγαλύτερες αγορές της πρωτεύουσας με διάφορα είδη σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές. Οι περισσότεροι έμποροι ψωνίζουν από εκεί χονδρική και μεταπωλούν σε άλλες αγορές. Εμείς πηγαίνουμε για να αγοράσουμε ξηρούς καρπούς και όσπρια κυρίως που είναι φωτιά στα σούπερ μάρκετ, ενώ εκεί κοστίζουν το ένα τρίτο. Όλοι λένε "επικίνδυνο μέρος". Πιο πιθανό είναι να σε χτυπήσουν με τα καρότσια που πάνε κι έρχονται με απίστευτη ταχύτητα δεξιά και αριστερά, με τις τεράστιες κούτες που κουβαλούν οι εργάτες στους ώμους τους και έρχονται από εκεί που δεν το περιμένεις, παρά να σε κλέψουν, να σε απειλήσουν ή να σε απαγάγουν. Βλακείες. Ωστόσο, βλέπεις στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα ότι κανείς δεν είναι με το κινητό στο χέρι. ΚΑΝΕΙΣ! Στις τόσες φορές που έχουμε πάει μια φορά είδα μια νεαρή γυναίκα να παίζει με το κινητό και υπέθεσα ότι κανείς δεν την είχε προειδοποιήσει να μην το βγάλει από την τσέπη. Όλο και κάποιος θα της το είπε βλέποντάς την.

Ζήσαμε και τους σεισμούς μας. Κάθε χρόνο θα ζήσουμε κι έναν μεγάλο σεισμό, αλλά και η Ελλάδα σεισμογενής χώρα είναι, θέλω να πιστεύω ότι είμαι καλά προετοιμασμένη. Αυτό που δεν είχα ζήσει ήταν η ηφαιστειακή δραστηριότητα που την έζησα σε όλο της το μεγαλείο πέρυσι τον Μάιο που το ηφαίστειο κοντά στην Πόλη του Μεξικού ξερνούσε στάχτες και αέρια για πολλές μέρες κάνοντας την ατμόσφαιρα αφόρητη στην πρωτεύουσα. Όλες οι πτήσεις ακυρώθηκαν και είχαμε μείνει εγκλωβισμένοι εκτός πόλης για αρκετές μέρες μέχρι να βρούμε πτήση να γυρίζουμε στην ούτως ή άλλως επιβαρυμένη Πόλη του Μεξικού. Για να κάνω και το αστείο μου και να ελαφρύνω κάπως το κείμενο έτσι για το τέλος να πω ότι κάναμε βόλτα με το μωρό μου και βλέποντας τις στάχτες είχα σχολιάσει: "Δες Ορέστη! Πόσο όμορφα τα λουλούδια που πέφτουν από τα δέντρα, μπήκε η άνοιξη για τα καλά!" Ώσπου μια γυναίκα με είδε και μου είπε: "Señora, καλύτερα να γυρίσεις σπίτι με το μωράκι σου, δεν βλέπεις τις στάχτες που πέφτουν από το Popocatépetl...?" Και φυσικά, γύρισα τρέχοντας.