-page-001.jpg)
Είδα τον καλύτερο Άμλετ σε ένα από τα σπουδαιότερα διεθνή φεστιβάλ της Λατινικής Αμερικής.
Cervantino. Σερβαντίνο στα ελληνικά. Φοβερό και τρομερό φεστιβάλ, με μεγάλη ποικιλία και υψηλή ποιότητα σε θέατρο, μουσική και εκθέσεις. Βρέθηκε η χάρη μου εκεί το περασμένο Π-Σ-Κ, δυστυχώς μόνο για ένα τριήμερο, αλλά το φεστιβάλ διαρκεί περίπου 20 μέρες και γίνεται τον Οκτώβρη τα τελευταία 47 χρόνια στο Γουαναχουάτο. Guanajuato στα ισπανικά. Είδα τρεις φανταστικές θεατρικές παραστάσεις από Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία και τρεις σούπερ συναυλίες με γνωστούς Μεξικανούς μουσικούς σε διαφορετικά είδη μουσικής. Πήγα και σε ένα πάρτι με δύο διάσημες στον χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής DJs από τη Γερμανία – την Electric Indigo και τη Resom για τους γνώστες – α, επισκέφτηκα και μια καταπληκτική έκθεση φωτογραφίας από την Graciela Iturbide. Περπάτησα πολύ μέσα στην πόλη, έβγαλα δεκάδες φωτογραφίες, έφαγα σπεσιαλιτέ - με άλλα λόγια, έκανα φεστιβαλικό τουρισμό για τα καλά.
Ας ξεκινήσω με το Γουαναχουάτο που μου πήρε μια βδομάδα να το μάθω και να το πω σωστά. Είναι από τις πιο ωραίες πόλεις που έχω βρεθεί στη ζωή μου. Σε υψόμετρο 2.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, η πολύχρωμη αυτή πόλη είναι χτισμένη πάνω σε λόφους και βουνά, έχει κι εγώ δεν ξέρω πόσα πέτρινα τούνελ που τρυπούν τα βουνά ανελέητα για να περνούν τα αμάξια και οι πεζοί, με μπαρς, εστιατόρια και φαγητό του δρόμου και με εντυπωσιακές θεατρικές σκηνές. Εγώ βρέθηκα σε τέσσερις από αυτές και ειλικρινά δεν ξέρω πώς τις συντηρούν όλο τον χρόνο. Τόσο μεγάλες και τόσο εντυπωσιακές. Είναι μια πόλη με κάτι λιγότερο από 200.000 κατοίκους που βουλιάζει κάθε Οκτώβρη όσο διαρκεί το φεστιβάλ, καθώς δεν συγκεντρώνει μόνο θεατρόφιλους και μουσικόφιλους από όλο το Μεξικό, αλλά και νεολαία που έρχεται κυρίως για να παρτάρει το βράδυ και άπειρους καλλιτέχνες του δρόμου που στήνουν το δικό τους σόου σε κάθε γωνιά.
Θα σταθώ στην παράσταση του Άμλετ που είδα με τον Lars Eidinger στον ομώνυμο ρόλο, σε σκηνοθεσία Thomas Ostermeier από τη Schaubühne του Βερολίνου και που θεωρώ ότι είναι ό,τι πιο αληθινό έχω δει σε Άμλετ όλα τα χρόνια που βλέπω θέατρο. Δεν θα κάνω ανάλυση του έργου ή της παράστασης, όχι. Αν και πολύ θα ήθελα να γράψω για τον πλαδαρό, χοντρό και άσχημο Άμλετ του Οστερμάιερ που οδηγείται στα άκρα επειδή ο θείος του σκότωσε τον πατέρα του και παντρεύτηκε τη μάνα του. Για την κωμική διάσταση που έδωσε σε μια τραγική ιστορία και για τη διάδραση του Άμλετ με το κοινό και τους αυτοσχεδιασμούς του στα αγγλικά. Θα πω μόνο ότι σε μια σαιξπηρική παράσταση στα γερμανικά διάρκειας 2,5 ωρών χωρίς διάλειμμα, δεν βαρέθηκα ούτε λεπτό, γέλασα με την καρδιά μου και μου έμεινε κάτι στο τέλος για να σκεφτώ. Αριστούργημα. Αν και η ουρά για την τουαλέτα μετά το πέρας της παράστασης έφτανε στον Θεό.
Θα πάω λίγο μέσω Λαμίας για να καταλήξω στον λόγο που ενθουσιάστηκα τόσο πολύ με τον Άμλετ του Βερολίνου.
Η παράσταση ξεκίνησε ένα τέταρτο αργότερα, γιατί έπρεπε να περιμένουμε τον κόσμο από το Ινστιτούτο του Γκέτε που είχε καθυστερήσει λόγω μηχανολογικών προβλημάτων στο λεωφορείο που τους μετέφερε. Εκείνο το 15λεπτο, οι Μεξικάνοι περίμεναν ευλαβικά και σε απόλυτη σιωπή. Βγήκε λοιπόν ο Λαρς-Άμλετ και ζήτησε από το κοινό πρώτον να κάνει όση φασαρία θέλει μέχρι να ξεκινήσουν και δεύτερον, όσοι κάθονται στην εξέδρα να κατέβουν στην πλατεία που έχει κάμποσες ακόμα άδειες θέσεις - πολύ καλύτερες εννοείται από αυτές στην εξέδρα. Το θέατρο τεράστιο – το διπλάσιο από τη Schaubühne του Βερολίνου. Όλοι πανηγύρισαν και για ένα πεντάλεπτο ακολούθησε αναβρασμός μέχρι να γίνει ανακατανομή. Για την ιστορία να πω ότι εγω καθόμουν στη 2η σειρά στην πλατεία ευθύς εξ αρχής - είχα καλή θέση.
Αφού έθεσα το πλαίσιο, καταλήγω: Οι ηθοποιοί ήταν αληθινοί άνθρωποι με πλήρη επίγνωση ότι παίζουν θέατρο και ο Άμλετ δεν ήταν από αυτούς που έπρεπε να συγκεντρωθεί πριν την παράσταση και να κρατήσει τους συναδέλφους του και το κοινό σε απόσταση για να μεταμορφωθεί στον ρόλο – αυτά τα γραφικά που ακούω κατά καιρούς και γυρίζουν τα μάτια μου ανάποδα από την υποκρισία και τον δηθενισμό. Βγήκε χαλαρά, άνετα και σαρκαστικά (μέσα στον ρόλο) να λύσει δημοκρατικά ένα πρόβλημα - τους ήθελε όλους κοντά στη σκηνή εφόσον είδε ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα, για να είμαστε “όλοι μαζί”.
Ο άλλος λόγος που αναφέρω τον Άμλετ είναι λόγω των πανηγυρισμών των Μεξικανών που άλλαξαν θέση – από την εξέδρα στην πλατεία. Ίσως να μην έδινα σημασία στους πανηγυρισμούς τους αν δεν βίωνα μια αρνητική εμπειρία σε συναυλία της Παρασκευής στο θέατρο Juarez – ένα τεράστιο θέατρο με εκατοντάδες θέσεις που εκτείνεται σε τέσσερις (!) ορόφους. Σε εκείνη τη συναυλία λοιπόν με μία μπάντα από τη Νέα Υόρκη που είχε για τραγουδίστρια μια Μεξικάνα, μας έστειλαν στον 4ο όροφο για να την παρακολουθήσουμε. Ωραίος ο 4ος όροφος, αλλά δεν βλέπαμε τίποτα και το οξυγόνο ήταν ανύπαρκτο. Σοβαρά τώρα, δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε. Είδαμε λοιπόν ότι η πλατεία είχε ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΕΣ άδειες θέσεις. Όταν ξεκίνησε η συναυλία, κατεβήκαμε διακριτικά τις σκάλες, αλλά δεν μας άφησαν να μπούμε στην πλατεία... Ο λόγος; Δεν είναι για μας αυτές οι θέσεις. Είναι για τους θαυμαστές της μπάντας. Μα είναι άδεια η πλατεία... Όχι. Απαγορεύεται. Μπορούμε να πάμε τουλάχιστον στον 1ο ή στον 2ο όροφο που έχει επίσης ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΕΣ άδειες θέσεις; Ναι, μπορείτε. Μας οδηγούν στον 2ο όροφο, μας ανοίγουν μια πόρτα, μπαίνουμε μέσα και πάω να καθίσω σε μια άδεια θέση μπροστά. ΝΟ! μου φωνάζει ψιθυρίζοντας η ταξιθέτρια. Γιατί, ρε παιδιά; ρωτάω κι εγώ η αφελής. Αυτή είναι η θέση ενός αξιωματούχου της πόλης - compañero νομίζω μου τον είπε, δεν κατάλαβα καλά. Μα αυτός ο κομπανιέρο ΔΕΝ έχει έρθει, η θέση είναι κενή, δεν γράφει το όνομά του, δεν είναι και καμιά σπουδαία θέση εδώ που τα λέμε στον 2ο όροφο, γιατί να μην καθίσω;
Υπάρχει ένα πρωτόκολλο στις θέσεις - εκεί θέλω να καταλήξω. Υπάρχει έντονος ρατσισμός ανάλογα με το χρώμα του δέρματος ή την κοινωνική θέση και τον καταλαβαίνεις σε τέτοιες περιπτώσεις. Και ήρθε το Βερολίνο και ζήτησε να είμαστε όλοι μαζί κοντά στη σκηνή και όχι διασκορπισμένοι ανάλογα με το πόσο έχουμε πληρώσει το εισιτήριο ή ποιο είναι το κοινωνικό μας στάτους. Για μένα αυτό είναι θέατρο. Και σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις μου λείπει η Ευρώπη.
Σας ευχαριστώ που διαβάσατε αυτό το μακροσκελές κείμενο – ειδικά αν δεν είστε θεατρόφιλοι. Θα κλείσω με τον Cervantes - Θερβάντες (εξού και το όνομα του πολύ καλά – κατά τα άλλα – οργανωμένου Φεστιβάλ Σερβαντίνο – Cervantino) που είπε μέσα από το στόμα του Δον Κιχώτη: “Ευτυχισμένες οι εποχές, Σάντσο, που ο κόσμος δεν ήξερε τι πάει να πει δικό σου και δικό μου. Τότε που όλοι οι άνθρωποι είχαν ίσα δικαιώματα σε όλα τα αγαθά της γης και ζούσαν ειρηνικά μεταξύ τους...”
Κι εδώ ένα βίντεο από ένα Μεξικό που αγαπώ: