Αντίο 2024 με βιβλία, ταξίδια κι εναν μικρό απολογισμό

ΑΝΑΓΙΓΝΩΣΚΟΝΤΑΣ

Δεν διάβασα πολλά βιβλία, δεν μου έμενε χρόνος και ενέργεια με το δίχρονο μωράκι μου. Αλλά μερικά που διάβασα τα ξεχώρισα και τα προτείνω ανεπιφύλακτα:

Η Φωνή το ένα και η Νίκη το άλλο του Χρήστου Χωμενίδη.

Με συνεπήραν, τα διάβασα με μια ρουφηξιά. Θα μπορούσα να τα ξαναδιαβάσω. Τον ακολουθώ στα σόσιαλ μίντια, για πολλά χρόνια σνόμπαρα τα βιβλία του από χαζομάρα δική μου, γιατί δεν συμφωνούσα με πολλές από τις απόψεις του, ωστόσο μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας ανακαλύπτω μια γραφή καθηλωτική και από ρίζα ελληνική. Μου λείπει η ελληνικότητα εδώ που είμαι στα ξένα. Η γραφή του Χωμενίδη με φέρνει σε επαφή με όλες τις νοσηρότητες, αλλά και τη μαγεία της ελληνικής ψυχής. Κι έχει βαθιά γνώση της ελληνικής ιστορίας, την οποία και χρησιμοποιεί με απίστευτη μαεστρία στις γραμμές του.

Γκίμπελ ο Σάλος και άλλες ιστορίες του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ.

Αν ψάχνετε παραμυθά για ενήλικες που να γαργαλά τη φαντασία και να ανοίγει φανταστικούς καινούριους κόσμους μέσα από τις ιστορίες και τους συμβολισμούς του ιουδαϊσμού στο προπολεμικό και μεταπολεμικό περιβάλλον της Πολωνίας είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο για εσάς. Αποτυπώνει τον δικό του πατριαρχικό κόσμο όπου η γυναίκα είναι ένα υποχείριο του δεσπότη άντρα, ωστόσο είναι αντιπροσωπευτικό μιας εποχής που θα ήθελα να γράψω ότι έχει περάσει ανεπιστρεπτί, αλλά ακόμα καλά κρατάει. Γράφει υπέροχα, παραμυθένια, η μετάφραση του Βάιου Λιάπη, τι να πω, απλά καταπληκτική.

The giving tree του Shel Silverstein.

Συγκινητικό βιβλίο για το πώς κανείς να βάζει όρια στο δούναι και λαβείν σε όλων των ειδών τις σχέσεις, γονεϊκές, αδελφικές, μητρικές, ερωτικές, φιλικές, εργασιακές. Το κάνω δώρο σε όλες μου τις φίλες και στους φίλους του γιου μου με την αφιέρωση "να χαίρεσαι πάντα το δώρο της προσφοράς, με αποδέκτη -ανάμεσα στους άλλους- και τον ίδιο σου τον εαυτό!"

Προσπαθώ να καταλάβω τον πόλεμο που μαίνεται ακόμα στη Μέση Ανατολή - πώς ένας λαός που έχει υποφέρει τόσο στους αιώνες με αποκορύφωμα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που τον αποδεκάτισε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, προβαίνει σε τέτοιες φρικαλεότητες εναντίον ενός άλλου λαού - και φυσικά ένας τρόπος είναι να διαβάζω τη σύγχρονη εβραϊκή λογοτεχνία. Εκτός από τον Σίνγκερ είχα διαβάσει κάποια στιγμή το Μεταξύ Φίλων του Άμος Οζ, μια υπέροχη συλλογή διηγημάτων που με είχε συναρπάσει. Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ξεκίνησα σχεδόν αμέσως να διαβάζω το

Εικόνες από τη Ζωή στο Χωριό.

Μου άρεσε, αλλά με ζόρισε κιόλας, δεν το διάβασα με την ίδια ευχαρίστηση όσο το Μεταξύ Φίλων, όχι γιατί άλλαξε η γλώσσα του Οζ, αλλά κάτι στον ρυθμό, στη θεματολογία, στις περιγραφές, ίσως και ο φρέσκος πόλεμος, τα θύματα στη Γάζα, μια προκατάληψη από μέρους μου, δεν ξέρω. Το προτείνω ωστόσο, μαζί με το Μεταξύ Φίλων, καθώς και όλα τα υπόλοιπα βιβλία του Οζ, ενός μετριοπαθούς και υπερταλαντούχου Ισραηλινού συγγραφέα, που δεν δίστασε να στηλιτεύσει τις παθογένειες του σύγχρονου Ισραήλ καταγράφοντας μια καθημερινότητα που τόσο ομοιάζει με τη δικιά μας.

Φέτος, σκηνοθέτησα την παράσταση Sócrates Mega Star, καμπαρέ, κωμικός μονόλογος, μια συνεργασία με τον ηθοποιό και παραγωγό Νάτσο Ροντρίγκεζ, βασισμένη στο έργο του

Πλάτωνα "Κρίτων".

Η αναμέτρηση με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία πάντα ανοίγει νέους ορίζοντες στη σκέψη μου και δίνει τροφή στις ανθρώπινες και υπαρξιακές αναζητήσεις μου. Ζήτησα από όλους τους φίλους που με επισκέφτηκαν εδώ στο Μεξικό να μου φέρουν και από ένα βιβλίο φιλοσοφίας. Είναι ψυχοθεραπευτικό να βλέπεις ότι όσο και αν αλλάζουν οι καιροί ο άνθρωπος είναι στη βάση του αναλλοίωτος. Ωστόσο, οι καιροί όντως αλλάζουν και η αμφισβήτηση των μεγάλων φιλοσόφων, η ερμηνεία τους με μια πιο μοντέρνα οπτική, η αποδόμηση και η νέα δόμηση των γραπτών, είναι μια διαδικασία θεατρική που με ελκύει στην παρούσα φάση της ζωής μου περισσότερο από ποτέ.

Το βιβλίο ζυγίζει κοντά στα 5 κιλά και η φίλη μου η Αγγελική το κουβάλησε από την Ελλάδα μέχρι το Μεξικό μέσα στη βαλίτσα της... Τι να πω, she is the best! Ο λόγος για τα

Ενδύματα και Διηγήματα του Γιάννη Μετζικώφ.

Αριστούργημα. Το έχω πάνω στο γραφείο μου όλη την ώρα και το ξεφυλλίζω σε ανύποπτους χρόνους. Ο μέγιστος αυτός καλλιτέχνης αποτύπωσε με μολύβι 200 ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές μετά από μια μακροχρόνια έρευνα σε κάθε γωνιά του Ελληνισμού και τις "έντυσε" με 23 διηγήματα από το χρονοντούλαπο της μνήμης του.

ΣΑΝ ΑΠΟΔΗΜΗΤΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ

Έκανα ταξίδια φέτος που με στιγμάτισαν, άλλα που με τραυμάτισαν, κάποια που μου έμαθαν πράγματα και θαύματα, άλλα που απλώς με χαλάρωσαν. Ξεχωρίζω για μια ακόμα φορά τις παραλίες του Ειρηνικού Ωκεανού στην Οαχάκα, η Καραϊβική είναι βαρετή και άκρως απογοητευτική για εμάς τους Έλληνες. Ο Ειρηνικός με γοητεύει, γιατί δημιουργεί απέραντες απόκοσμες παραλίες και τοπία που δεν μοιάζουν τόσο με τα ελληνικά.

Ξεχωρίζω τη Νέα Υόρκη, την πόλη, αλλά και την πολιτεία, νοικιάσαμε ένα τροχόσπιτο και κάναμε τον γύρο, περάσαμε και από New Jersey και από Connecticut, φτάσαμε μέχρι το Παρίσι του Καναδά. Δεν ήταν ειδυλλιακά, ήταν όμως ένα road trip που το είχαμε στα κιτάπια μας να το κάνουμε και το ευχαριστηθήκαμε με όλο το τρέξιμο. Καμιά φορά εμείς οι Ευρωπαίοι ξεχνάμε ότι η Αμερική είναι μια χώρα με τεράστιες αποστάσεις που δεν είναι εύκολο να διανύσεις μέσα σε λίγες μέρες. Κάναμε καλό σχεδιασμό, ωστόσο με ένα μωρό, δύσκολο να ακολουθήσεις τα δικά σου πλάνα, είδαμε και φίλους, βγήκαμε έξω από τον σχεδιασμό, περάσαμε όμως πολύ ωραία. Στην αρχή, μέχρι να μάθουμε το τροχόσπιτο, να βρούμε τους ρυθμούς μας δυσκολευτήκαμε, μετά πήραμε το κολάι.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου τους Καταρράκτες του Νιαγάρα, εκείνες οι δύο μέρες που τους βλέπαμε και τους θαυμάζαμε στις βόλτες μας, θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη μου.

Ελπίζω να βρω χρόνο να κάνω ξεχωριστό αφιέρωμα. Για όσους πάντως θέλουν να το τολμήσουν, να διευκρινίσω ότι η ενοικίαση τροχόσπιτου είναι πανάκριβη, ΑΛΛΑ: οι ΗΠΑ έχουν μεγάλη παράδοση στα road trips και τα τροχόσπιτα. Έχει ιδιωτικά κάμπινγκς με τιμές στον Θεό, εμείς προτιμούσαμε τα State Parks, δημοτικά πάρκα ας τα πούμε ελληνικά, φανταστικά, πανέμορφα, μες στη φύση, πολύ καλά οργανωμένα και απίστευτα οικονομικά. Υπήρχαν νύχτες που πληρώναμε μόλις 15 δολάρια και είχαμε τα πάντα, φως, νερό, αποχέτευση. Ισοστάθμισε την ενοικίαση του τροχόσπιτου.

Περάσαμε το Πάσχα με αγαπημένους φίλους στη Μινεάπολη και τα γενέθλιά μας στο Holbox, το νησί του Μεξικανικού κόλπου όπου πήγαμε για τον μήνα του μέλιτος πριν από 5 χρόνια. Θέλαμε να επιστρέψουμε με τον Ορέστη για να κλείσουμε τον κύκλο του Μεξικού όπως περίπου τον ανοίξαμε, αυτή τη φορά με τον μεξικάνικο καρπό της σχέσης μας. Άλλαξαν πολλά στο Holbox, αλλά και τίποτα δεν άλλαξε. Είδαμε λιγότερο τουρισμό, λιγότερους Αμερικάνους, περισσότερους Βορειοευρωπαίους και Ιταλούς. Πάντα όμορφο, πάντα χωρίς αυτοκίνητα και τσιμέντο στους δρόμους, πάντα με τη θάλασσα να βρομοκοπάει, πάντα φωτογενές. Κόλλησα ψύλλους από μια αιώρα, αλλά δεν βαριέσαι, φάγαμε καλά και οι φωτογραφίες που βγάλαμε είναι το κάτι άλλο. Είδα και μια παρέα Ελλήνων από τις Σέρρες και τη Θάσο, έβριζαν τη θάλασσα, δεν τους αδικώ, ο Έλληνας έχω γράψει τόσες φορές ότι απογοητεύεται, γιατί θέλει να δροσίζεται, να κολυμπάει. Οι περισσότερες παραλίες του Μεξικού δεν είναι για κολύμπι. Τους έγραψαν αστυνομικοί στον δρόμο από Κανκούν, πλήρωσαν πρόστιμο 8000 πέσος, 400€, τους έπιασαν κότσο, τους χάλασαν τις διακοπές οι έξω από δω, η μεξικάνικη αστυνομία είναι μαφία. Γνώρισα και μια Σουηδέζα που έλεγε πόσο ωραία είναι η θάλασσα του Holbox, τι να πω, είχε πάει και στην Ελλάδα, άβυσσος η ψυχή.

Πλέον θέλω να καθίσω σπιτάκι μου. Μας έχουν μείνει μόνο 8 μήνες στο Μεξικό, μετά επιστρέφουμε σε ευρωπαϊκά εδάφη, όπως όλα δείχνουν, ανεβαίνουμε στη χώρα των Βησιγότθων, έχει πολλή δουλειά προς τα εκεί. Θέλω να απολαύσω την Πόλη του Μεξικού, ίσως επισκεφτώ για τελευταία φορά την Οαχάκα, ίσως πάω με τους φίλους μου Νάτσο και Χοσέ Χουάν ξανά στη Βερακρούζ. Ίσως όμως να μην πάω πουθενά και να την αράξω στην πρωτεύουσα, να προλάβω να κάνω όσα δεν έκανα, να πάω σε μερικά μουσεία που δεν πήγα, να επισκεφτώ μερικά θεάματα που θέλω, να κάνω ίσως ακόμα ένα πρότζεκτ, να τελειοποιήσω τα ισπανικά μου. Θα δω. Το 2024 είχε πολλές φιέστες, πολλά πάρτυ, πολλές κοινωνικές συναναστροφές, πολλές ματαιώσεις, συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, απογοητεύσεις, δυσκολίες, ασθένειες, γέλια και χαρές, είχε πολλή ζωή. Μια πολύ ξεχωριστή στιγμή ήταν ο Sócrates Mega Star. Ακόμα δεν πιστεύω ότι έκανα καμπαρέ τον Κρίτωνα του Πλάτωνα με τις τελευταίες ημέρες του Σωκράτη! Γελάω μόνη μου όταν το σκέφτομαι.

Εύχομαι υγεία και λογική για το 2025, ενσυναίσθηση, παγκόσμια ειρήνη, σεβασμό στη γνώμη του άλλου, ακόμα κι αν είναι άλλη από τη δική μας, μυαλά ανοιχτά, καρδιές φωτεινές. Καλή χρονιά με καλή ζωή!