Cuba 2

Το δεύτερο από τα έξι κείμενά μου σε μια χώρα γεμάτη αντιφάσεις.

Στο Μεξικό δεν έχω ακόμα βίζα για τη διαμονή μου, που σημαίνει ότι δεν μου επιτρέπεται η έξοδος από τη χώρα. Για να εξασφαλίσω λοιπόν το ταξίδι μου στην Κούβα, έπρεπε να κάνω αίτηση για να μου δοθεί άδεια εισόδου-εξόδου που συνολικά μου στοίχισε δύο μέρες από τη ζωή μου και 420 πέσος, δηλαδή περίπου 20 ευρώ. Παρέλαβα την τουριστική βίζα για την Κούβα στο τσεκ-ιν της Interjet, της αεροπορικής εταιρείας που με ταξίδεψε και αυτό μου στοίχισε αλλά 380 πέσος. Δεν υπάρχει ηλεκτρονικό τσεκ-ιν και έπρεπε να είμαι 3 ώρες πριν την πτήση μου στο αεροδρόμιο, να οπλιστώ με πολλή υπομονή και να σταθώ στις ατελείωτες ουρές. Δεν με ένοιαζε όμως τίποτα, γιατί το ταξίδι στην Κούβα το περίμενα πώς και πώς και η διάθεση μου ήταν στο διάστημα.

Μέσα στο αεροπλάνο, μας ψέκασαν με ένα περίεργο άρωμα σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας της Κούβας, αλλά δεν κατάλαβα ποτέ το γιατί. Πολλοί έκλεισαν τις μύτες τους. Πήγα με μια αποστολή δημοσιογραφική και όλοι μου έλεγαν ότι δεν είναι και το καλύτερό τους να ταξιδεύουν στην Κούβα. Γιατί; "Γιατί είναι δύσκολα, οι κάτοικοι είναι φτωχοί, σε βλέπουν σαν κινούμενο δολάριο, αρκετοί σε σταματούν στον δρόμο για να σου προσφέρουν σεξ, πούρα, καφέ, οτιδήποτε, μόνο και μόνο για να σου αποσπάσουν χρήματα, είναι μεγάλη παγίδα για τους τουρίστες, έχουν άλλες χρεώσεις από τους ντόπιους, πρέπει κανείς να είναι προσεκτικός". Δεν τους πίστεψα, θεώρησα ότι είναι υπερβολές. Δεν άργησα να τα διαπιστώσω όλα αυτά και μόνη μου.

Άλλες δυο ώρες στο αεροδρόμιο της Αβάνας μέχρι να πάρουμε βαλίτσες και να περάσουμε έλεγχο και τελωνείο. Μόλις βγήκα έξω από το αεροδρόμιο με χτύπησε κατευθείαν η ζέστη και η υγρασία στα μούτρα. Λέω είμαι στη Θεσσαλονίκη τον Ιούλιο με καύσωνα. Μας οδήγησαν στο ξενοδοχείο όπου νομίζω ότι είχα το πιο περίπλοκο τσεκ-ιν στη ζωή μου. Είχε γίνει λάθος στην κράτηση και είχαν καταγράψει μόνοκλινο δωμάτιο αντί για δίκλινο. Και που είναι το πρόβλημα; Να το κάνουμε δίκλινο. Όχι, πρέπει να κάνετε νέα κράτηση στο booking.com. Ποιος ο λόγος; Αφού είμαι live εδώ στη ρεσεψιόν. Όχι, στο booking.com. Μάλιστα, μπορώ να έχω παρακαλώ το Wi-Fi; Θα πρέπει να πληρώσετε 2 CUC για μία ώρα (κάθε CUC είναι ένα δολάριο περίπου). Εκείνη τη στιγμή, κατάλαβα ότι θα δυσκολευτώ να επικοινωνήσω με τον έξω κόσμο για τις επόμενες δέκα μέρες. Δεν έχω μετρητά, να πληρώσω με κάρτα. Όχι, με μετρητά. Και πού θα αφήσω τη βαλίτσα να πάω να βγάλω μετρητά; Αφήστε με να μπω στο δωμάτιο, να αφήσω βαλίτσες, να κάνω ένα μπάνιο και να βγω στον δρόμο κυρία να φροντίσω τα πάντα. Όχι, γιατί η κράτηση έγινε στο όνομα του συζύγου σας και όχι στο δικό σας. Έπρεπε να περιμένω τον σύζυγο για να μπω στο δωμάτιο.

Χθες, ξεκίνησα να πάω στην παραλία Santa Maria del Mar. Ωραία παραλία, μες στο σκουπίδι όπως και όλη η Αβάνα. Λίγο πιο έξω από το ξενοδοχείο, μπροστά στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, με σταμάτησε ενας κυριούλης και με ρώτησε από πού είμαι. Του ειπα από την Ελλάδα και μου έδωσε το χέρι λέγοντας "Συγχαρητήρια". Μου συστήθηκε ως καθηγητής Πανεπιστημίου και με οδήγησε σε ένα καφέ όπου μου είπε ότι είναι ιστορικό, γιατί εκεί έκαναν συχνά τις συναντήσεις τους ο Τσε και ο Φιντέλ. Από την αρχή μου βρωμούσε η ιστορία, αλλά ήθελα να δω πού θα το πάει. Ήθελε να μου πουλήσει καφέ, να του κεράσω το ποτό, να του δώσω και δύο δολάρια για τον κόπο του και για τον εγγονό του. Μου έφυγαν μάνι-μάνι 15 CUC. Δεν ήθελα να δώσω τόσα πολλά, αλλά το καφέ ήταν κάπως στενάχωρο, ήμουν και μόνη, φοβήθηκα λίγο, τον είδα απελπισμένο και φτωχό στο μυαλό, τα έδωσα κι έφυγα. Είναι πάρα πολλοί που κυκλοφορούν σαν αυτόν και ξεγελούν τους τουρίστες ή τους κάνουν να τους λυπούνται. Σε κάθε γωνιά μας σταματούν και θέλουν να πιάσουν την κουβέντα, αλλά στο τέλος πάντα κάτι ζητούν.

Έφτασα στην παραλία με το λεωφορείο, 5 δολάρια πάνε-έλα, πάλι καλά. Στην επιστροφή, την ώρα που αγόραζα όλο χαρά ενα piña colada με ένα μόλις CUC και 2 μεγάλα μπουκάλια νερό με 3 CUC (στο ξενοδοχείο 2 CUC κάνει το μικρό το μπουκαλάκι), συνάντησα δύο Γερμανούς τουρίστες. Ο ένας δεν ήταν και τόσο ομιλητικός, ο άλλος ήταν τρελιάρης κι είχε όρεξη για κουβέντα. Μου είπε ότι επισκέπτεται την Κούβα για 4η φορά. Αυθόρμητα τον ρώτησα: γιατί; Μου λέει: “Μου θυμίζει την Ιταλία πριν από 50 χρόνια, εκεί όπου μεγάλωσα. Μου αρέσει και ο τρόπος ζωής τους. Η φιλοσοφία τους. Ζουν για το τώρα, δεν τους νοιάζει το αύριο”. Του λέω ναι, ζουν για το τώρα γιατί είναι πάμφτωχοι και τους νοιάζει πώς θα γεμίσουν την κοιλιά τους σήμερα. Το αύριο δεν τους νοιάζει, γιατί αυτή η χώρα -έτσι όπως είναι το παρόν της- δεν αλλάζει στον χρόνο. Μου είπε ένα αστείο για τον κομμουνισμό και τον καπιταλισμό που εν ολίγοις κατέληγε στο ότι είναι το ίδιο πράγμα.

Εγώ όμως, απογοητευμένη από τις πρώτες μέρες και με λαχτάρα να αλλάξω την αρνητική μου άποψη, επέμεινα να μου εξηγήσει τι στο καλό του αρέσει στην Κούβα. Μου λέει: “Αφού σου είπα. Η φιλοσοφία τους”. Του λέω κι εγώ: “Αυτό που μου είπες είναι ποιητικό, πες μου πρακτικά τι κάνεις εδώ απ' το πρωί ως το βράδυ ως τουρίστας, πώς ξεκινάς τη μέρα σου, πώς την τελειώνεις;” Περίμενα ότι θα μου πει για τον χορό και τη μουσική, αλλά όχι. Έβγαλε το κινητό του και μου έδειξε τις φωτογραφίες του. Φωτογραφίες θέλει να βγάζει ο άνθρωπος, όταν έρχεται εδώ. Και σκέφτηκα: ναι, έχει νόημα. Η Κούβα είναι για τους μουσικούς, τους φωτογράφους και τους δημοσιογράφους. Οι άλλοι δεν έχω ιδέα τι έρχονται να κάνουν εδώ. Διακοπές; Οι υπηρεσίες είναι πενιχρές και οι τιμές στα ουράνια. Άκουσα όμως ότι σε Varadero και Trinidad είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα από άποψη τουρισμού και υπάρχουν ειδυλλιακές παραλίες διάσπαρτες σε όλο το νησί που θυμίζουν όντως Καραϊβική, όπως το Cayo Coco.

Μετά από λίγες μέρες, ξαναείδα τυχαία τον εν λόγω κύριο σε ένα από τα στενά της παλιάς πόλης. Πήγα να του μιλήσω, αλλά κοντοστάθηκα και τελικά τον απέφυγα. Μιλούσε με μία νεαρή Κουβανέζα και η συζήτηση δεν ήταν φιλική σε καμία περίπτωση. Σεξοτουρισμό λοιπόν έρχεται να κάνει ο μοναχικός αυτός εξηντάρης στην Αβάνα. Συνηθίζεται. Η πορνεία απαγορεύεται, αλλά υπάρχουν αρκετές νεαρές γυναίκες και άντρες που προσφέρουν για 2-3 μέρες τις ερωτικές υπηρεσίες τους στους ξένους κι όλη η οικογένεια (!) προμηθεύεται υλικά αγαθά που έχει ανάγκη, όπως ένα καινούριο ψυγείο ή ένα κινητό τηλέφωνο. Μόνο θλίψη.