Η δική μου μάχη με τις Μούμιες του Guanajuato ή αλλιώς πότε και πώς πέρασα τη Μέρα των Νεκρών στο Μεξικό...

Γνώρισα τη María José το βράδυ που πήγα να ακούσω την Αλεξάνδρα Γκράβας στο Cervantino. Είναι δημοσιογράφος από την περιοχή, κάνει το μάστερ της στη Διαχείριση Χώρων Πολιτισμού, πρόκειται για ένα γλυκύτατο, πανέμορφο πλάσμα. Το πρώτο που με ρώτησε είναι αν έχω επισκεφτεί το Museo de las Momias de Guanajuato. Όχι, δεν το είχα επισκεφτεί. «Πρέπει οπωσδήποτε! Είναι προσκύνημα της πόλης του #Guanajuato και από τα πιο δημοφιλή μουσεία όλης της χώρας. Γίνεται χαμός!»

Κανονίσαμε λοιπόν το ραντεβού μας για το Σάββατο το πρωί στις 11, λίγο πριν την #Día de #Muertos, με έστησε μισή ώρα σαν γνήσια Μεξικανή, αλλά με αποζημίωσε με μία θαυμαστή ξενάγηση σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά μουσεία που έχω επισκεφτεί στη ζωή μου. Κατάλαβα γιατί είναι ένα από τα πιο δημοφιλή του Μεξικού.

Πήραμε το camión με 7 pesos και μόλις φτάσαμε αντίκρισα μια ουρά δεκάδων μέτρων που μου θύμισε τις ουρές στα Μουσεία του Βατικανού. Μου λέει η Μαρία Χοσέ: «Αυτό δεν είναι τίποτα. Λόγω πανδημίας έχει πέσει η κίνηση. Όταν εργαζόμουν εδώ, μπορεί να περίμεναν και χίλια άτομα απ' έξω, ερχόμασταν και δίναμε νερά στους ανθρώπους που στήνονταν δυο και τρεις και τέσσερις ώρες κάτω από τον ήλιο, χωρίς να φεύγουν! Περίμεναν υπομονετικά». Δεν έχει ηλεκτρονικό εισιτήριο; «Όχι, δυστυχώς. Έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε για τη βελτίωση της μουσειακής εμπειρίας. Αλλά αξίζει τον κόπο, θα δεις».


Μετά από μία ώρα κάτω από τον καυτό ήλιο του μεξικάνικου μεσημεριού εισήλθαμε στο μουσείο με 85 πέσος το άτομο και νομίζω ότι εκείνη τη μέρα γιόρτασα σε όλο της το μεγαλείο τη Μέρα των Νεκρών. Ήταν ο δικός μου τρόπος να αποτίσω φόρο τιμής στους νεκρούς του κόσμου, που αποθεώνονται με περίλαμπρο τρόπο τις πρώτες δύο μέρες του Νοεμβρίου στο Μεξικό.

Το Μουσείο με τις Μούμιες του Γουαναχουάτο έχει μια συλλογή με 100 περίπου μούμιες όλων των ηλικιών που έζησαν μεταξύ του 1870 και του 1984. Από έμβρυα μέχρι ηλικιωμένους. Μπορεί κανείς να διακρίνει τις ασθένειες των νεκρών στα σώματά τους, αλλά και όσους έφυγαν άδικα από σφαίρα.

Δεν είναι ένα μουσείο για όλους. Κάποιοι πληρώνουν εισιτήριο και φεύγουν τρέχοντας ή βλέπουν τα πάντα με μισοκρυμμένο από τα χέρια πρόσωπο σαν να βλέπουν ταινία τρόμου. Εμένα αυτά με συναρπάζουν, καθώς πιστεύω ότι σε προηγούμενη ζωή θα ήμουν ή γιατρός ή νοσοκόμα ή βαριά άρρωστη. Πέρα από τα αστεία ωστόσο, θεωρώ ότι ο θάνατος είναι μέρος της ζωής και όχι το αντίθετό της, όταν τιμάς τον θάνατο είναι σαν να τιμάς την ίδια τη ζωή και τέλος πάντων τα λόγια του ποιητή Octavio Paz που διάβασα στο τέλος της διαδρομής είναι αντιπροσωπευτικά του μουσείου και της αντίληψης που έχουν οι Μεξικανοί για τον θάνατο: “Nuestro culto a la muerte es el culto a la vida, del mismo modo que el amor que es hambre de vida es anhelo de muerte”. «Η λατρεία μας προς στον θάνατο είναι η λατρεία της ζωής, με τον ίδιο τρόπο που ο έρωτας, που είναι η όρεξη για ζωή, είναι η επιθυμία του θανάτου».


Τα πρόσωπα έχουν ανοιχτό στόμα για λόγους χημικούς, βιοχημικούς, επιστημονικούς και όχι επειδή πέθαναν από κάποια συμφορά και έμειναν με την έκπληξη στο στόμα.

Εκεί που με πήρε λίγο από κάτω ομολογουμένως ήταν στο δωμάτιο των αγγέλων, en la sala de los ángeles, εκεί όπου εκτίθενται οι μούμιες μωρών που δεν πρόλαβαν να μεγαλώσουν.


Πίσω από το Μουσείο είναι το παλιό νεκροταφείο που έχει κρύπτες από τον 19ο αιώνα!



Μέσα σε αυτές τις κρύπτες ανακάλυψαν την πρώτη μούμια το 1865, αυτή του γιατρού Remigio Leroy. Υπήρχε κάποτε ένας νόμος στο Guanajuato, ο οποίος απαιτούσε από τα μέλη της οικογένειας του θανόντος να καταβάλουν ετήσια αμοιβή για τον χώρο που κατείχε ο αγαπημένος τους. Εάν το τέλος δεν καταβαλόταν για πέντε συνεχή έτη, το σώμα θα έπρεπε να εκταφιαστεί, έτσι ώστε η κρύπτη να μπορέσει να ξαναχρησιμοποιηθεί. Όταν λοιπόν πήγαν να εκταφιάσουν τον γιατρό διαπίστωσαν με έκπληξη ότι το πτώμα δεν έχει αποσυντεθεί, δεν υπήρχαν τα οστά του, αλλά ένα σχετικά καλοδιατηρημένο σώμα με τα ρούχα του και τις τριχούλες του.

Έχει και κρύπτες με ανθρώπους που έχασαν πρόσφατα τη ζωή τους. Είναι ένα νεκροταφείο εν ενεργεία. Όταν πήγα, οι τωρινές κρύπτες ήταν στολισμένες με κατιφέδες, με τα λουλούδια Cempasúchil που είναι το παραδοσιακό λουλούδι της Μέρας των Νεκρών και γεμίζουν οι γειτονιές και τα νεκροταφεία με το πορτοκαλί τους πύρινο χρώμα.



Οι μούμιες του Guanajuato σχηματίστηκαν με φυσικό τρόπο από έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως το υψόμετρο, το ξηρό κλίμα της περιοχής, τα ξύλινα φέρετρα που απορροφούν την υγρασία, καθώς και τις σφραγισμένες κρύπτες τσιμέντου που προστατεύουν τα σώματα από μικρο-οργανισμούς και εμποδίζουν την αποσύνθεσή τους.



Υπάρχει μεγάλη μερίδα του κόσμου που επιθυμεί οι μούμιες του Γουαναχουάτο να ενταφιαστούν κανονικά ώστε να ησυχάσουν οι ψυχές τους. Είμαι θεμιτό και νομίζω ότι θα συμφωνήσω, αν και η πολιτιστική και επιστημονική συνεισφορά του μουσείου είναι ανυπολόγιστης αξίας.


Las #momias de Guanajuato επέδρασαν αμέσως στη λαϊκή παράδοση του Μεξικού και ενέπνευσαν λαογράφους, ζωγράφους, λογοτέχνες που τις ενέταξαν στις αφηγήσεις τους. Ίσως ο πιο διάσημος Μεξικανός που πάλεψε με τις Μούμιες του Γουαναχουάτο και έγινε λαϊκός σούπερ-ήρωας είναι ο θρυλικός Άγιος, el Santo, the Saint, ένας #luchador που έζησε από το 1917 ως το 1984, ένας γνήσιος παλαιστής που έθεσε τις βάσεις και άνοιξε τον δρόμο για ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα του Μεξικού, τη lucha libre, την ελεύθερη πάλη με τις μάσκες.

Πήγα θυμωμένη για δικούς μου προσωπικούς λόγους στο συγκεκριμένο μουσείο και έφυγα άλλος άνθρωπος! Εκτιμάς τη ζωή αλλιώς και αναρωτιέσαι στο τέλος: Πώς θα ήθελα να με θυμούνται;

Comentários